'Spion' verkocht jarenlang ASML-bedrijfsgeheimen aan Rusland, OM-hoofdofficier waarschuwt: 'We zitten al in een hybride oorlog'

Het Openbaar Ministerie (OM) eist vier jaar cel tegen de Russische man German A, die jarenlang in Nederland werkte. Hij zou geheime documenten van chipbedrijven ASML en NXP naar Rusland hebben gestuurd. De zaak diende donderdag in de rechtbank van Rotterdam. Hoofdofficier van Justitie Michiel Zwinkels is bezorgd om de implicaties van de zaak. "Dit laat concreet zien dat we daadwerkelijk in een hybride oorlog zitten", vertelt hij in Goedenavond Nederland op NPO 1.

Volgens het OM heeft de verdachte vertrouwelijke documenten gekopieerd naar privéapparaten, onder andere met behulp van Telegram. Zwinkels legt uit: "Hij verkocht met name informatie aan bedrijven die gelieerd zijn aan het Kremlin, maar had ook contacten bij de Russische geheime dienst. Hij reisde meerdere malen naar Rusland en kreeg daarna grote geldbedragen op zijn rekening gestort."

De documenten zouden gaan over chiptechnologie die Rusland kan gebruiken voor militaire toepassingen. "Die informatie mogen Russen volgens de bestaande sancties helemaal niet hebben," waarschuwt Zwinkels. "ASML maakt chips voor de wapenindustrie, die onder andere worden verwerkt in raketten voor Oekraïne."

Defensie en economie onder druk

Volgens Zwinkels past de zaak in een groter plan van Rusland. "Dat past heel erg in het verhaal van Poetin, die graag wil dat Rusland deze geheimen steelt. Ze hebben gelukkig niet de hoogst-geclassificeerde informatie gekregen van ASML - het gaat om wat oudere informatie - maar voor de Russen is dat al van groot belang."

Daar komt bij dat de unieke marktpositie van ASML hiermee onder druk komt te staan, legt hij uit. "Nederland is afhankelijk van deze sector en nu liggen er bedrijfsgeheimen op tafel bij externen. Dat is slecht voor onze economie."

Hybride oorlog

Dit is lang niet de eerste sanctiezaak die het OM behandelt; sinds 2017 zijn er ongeveer veertig soortgelijke zaken geweest. Volgens Zwinkels springt deze er echter uit, mede omdat German A. al lang in Europa verbleef. "Deze man woonde al negen, tien jaar in Nederland. Daarvoor heeft hij nog in andere Europese landen gewerkt voor techbedrijven."

"Deze zaak dan ook laat zo concreet zien dat we daadwerkelijk in een hybride oorlog zitten", zegt Zwinkels. "De minister-president en minister van Justitie hebben de inlichtingendiensten daar eerder al voor gewaarschuwd. Maar nu wordt weer duidelijk dat dat écht geen holle woorden zijn."

De hoofdofficier roept Nederlanders op om waakzaam te blijven. "Er is de afgelopen periode veel gebeurd; op de NAVO-top is wederom gewaarschuwd voor de dreiging uit Rusland. We moeten ons er bewust van worden dat dit geen ver-van-ons-bed-show meer is."